Εθνική ιδεολογία και εκκλησιαστικός οικουμενισμός

Τόσο η αναδυόμενη ιδεολογία του Νέου Ελληνισμού όσο και ο πατριωτισμός των πόλεων στην Βορειοδυτική Ευρώπη κατά τον ύστερο Μεσαίωνα υπήρξαν συγγενείς ιδεολογίες κοσμικού χαρακτήρα σε ρήξη με τα περιβάλλοντα θεοκρατικά συστήματα κυριαρχίας. Σε αντίθεση με τον θεοκρατικό οικουμενισμό του χριστιανισμού, έναν οικουμενισμό ο οποίος ήθελε να στέκει έξω από τον χώρο και τον χρόνο των ανθρώπων, αφού αυτές οι διαστάσεις ήταν ο θεός ή του ανήκαν, οι δύο αναδυόμενες εθνικές ιδεολογίες, αν και από διαφορετικές αφετηρίες, ανέδειξαν ένα ιστορικό χωροχρόνο του οποίου τα συστατικά υπήρξαν και παραμένουν απολύτως κοσμικά και αναφέρονταν αποκλειστικά στους ανθρώπους χωρίς άλλη μεσολάβηση. Μετά την πτώση της Πελοποννήσου στους Οθωμανούς το 1460 η νεοελληνική εθνική ιδεολογία επέζησε στην αρχή περιθωριακά ως υπόθεση κύκλων φιλοδυτικών βυζαντινών λογίων στο εξωτερικό. Αντίθετα ο βορειοευρωπαϊκός πατριωτισμός των πόλεων αναπτύχθηκε μαζί με αυτές και κάπου προς το τέλος του 15ου αιώνα ξεκίνησε την κατάκτηση του πλανήτη.

Βιογραφικό

Ο Πέτρος Θ. Πιζάνιας είναι ομότιμος καθηγητής ιστορίας, στο Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Σπούδασε ιστορία, προπτυχιακά και μεταπτυχιακά, στο Παρίσι στην E.H.E.S.S και έχει υπάρξει επισκέπτης καθηγητής σε διάφορα γαλλικά πανεπιστήμια. Διεύθυνε το μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών στο Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου όπου κατείχε την Έδρα Unesco για την επιμόρφωση στην ιστορική έρευνα σε βαλκανικές χώρες. Έχει δημοσιεύσει άρθρα στο περιοδικό Annales ESC, Τα Ιστορικά κ.α, έχει οργανώσει διεθνή συνέδρια και έχει εκδώσει βιβλία σχετικά με την Νεότερη και σύγχρονη ελληνική ιστορία. Έχει υπάρξει επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Αναπτυξιακών και Στρατηγικών Μελέτων – Α. Παπανδρέου, σύμβουλος του Υπουργού Παιδείας το 1997-99 κ. ά. Από το 2001 διευθύνει την έρευνα με τίτλο ο «Ερμής των Νέων Ελλήνων» μια ψηφιακή βάση προσωπογραφικών δεδομένων 47.550 προσώπων στην οποία περιλαμβάνονται μέλη της Φιλικής Εταιρείας, τα μέλη των Εθνοσυνελεύσεων, οι μαχητές και άλλα στελέχη της Ελληνικής Επανάστασης. Πρόσφατο βιβλίο του Η Ελληνική Επανάσταση 1821-1830, από τις εκδόσεις της Εστίας.